Να ζει κανείς. Να μη ζει. Αυτή είναι η ερώτηση.

Το ερώτημα του δημοψηφίσματος έχει πλέον καταστεί άνευ αντικειμένου, διότι η αποδοχή ή η απόρριψη μιας πρότασης που έχει αποσυρθεί ουδεμία συμφωνία μπορεί να επιφέρει. Νομικά α' προκαταρκτικής. 

Αν με αυτό ως δεδομένο αποφασίσουμε να πάμε ένα βήμα παραπέρα και να κινηθούμε σε πολιτικό επίπεδο, στο βαθμό που δεν υπάρχει ερώτημα, ο καθένας μας δικαιούται να προβάλλει στη θέση του απόντος αρχικού ερωτήματος όποια ερώτηση επιθυμεί. 

Θέλετε ή όχι να παραμείνετε στην ευρωζώνη - πρόλαβε να προβάλει η Μέρκελ και πίσω της στοιχήθηκε σύσσωμη η εγχώρια Δεξιά, διερωτώμενη αντιστοίχως. Και η ερώτηση αυτή και νόημα έχει και σαφής είναι και πολιτικά φλέγουσα και - το σημαντικότερο - αντικαθιστά στην ουσία της την αποσυρθείσα, αρχική, πρόταση. Ψηφίστε επ' αυτού, δήλωσε, και το Ποτάμι απέκτησε πολύχρωμα καταφατικά αυτοκόλλητα, αμερικάνικης προελεύσεως.

Αυτή είναι η ερώτηση. 

Αν μη τι άλλο, η καγκελάριος της Ευρώπης διατηρεί για τον εαυτό της το δικαίωμα να θέτει εκείνη τις ερωτήσεις, αλλά και να καθορίζει το χρόνο, δηλαδή και να τηρεί τις προθεσμίες και να μην χορηγεί τις παρατάσεις. 

Πείτε όχι και φύγατε, πείτε ναι και θα δ(ιαπραγματευτ)ούμε.

Η κυβέρνησή μας, με το μαχαίρι στα χέρια και πάνω από το πτώμα του νεκρού της ερωτήματος, το βράδυ της Κυριακής, έπρεπε να προβάλει μια άλλη ερώτηση και τη βρήκε πριν να 'ρθει η Αστυνομία, με τη μορφή του Μάριο Ντράγκι : Ναι ή όχι στην ατέρμονη και ατελέσφορη Λιτότητα, αυτή είναι η ερώτηση. Με ιστορικές μεταξικές αναδρομές διανθισμένη, με δάκρυα στα μάτια, με ψηλά το κεφάλι, αυτή όμως δεν μπορούσε να εξακολουθεί να είναι Η ερώτηση όταν έκλεισε η Τράπεζα - δύο πτώματα.

Έξω από την Πειραιώς, το πρωθυπουργικό επιτελείο άλλαξε την αρχική του κατάθεση και ανακάλυψε νέα ερώτηση που έχρηζε αρνητικής (τύπου yes or no) απάντησης : Θα υποκύψει η Δημοκρατία μας στην ασκούμενη πίεση, θα αφήσουμε να μας γονατίσουν οι Ντράγκηδες και οι Ντόιτσε μπάνκερς ; 

Θα πούμε ναι ή όχι στο επιχειρούμενο, τραπεζικού τύπου, πραξικόπημα ; Δεν μπορεί παρά να είναι και αυτή, μια ερώτηση.

Μέχρι και την Κυριακή, μπορεί η ερώτηση που θα τεθεί στη θέση του κενού νοήματος ψηφοδελτίου να έχει αλλάξει πάλι, δυστυχώς όμως, όποια ερώτηση και να θέσουν οι κυβερνητικοί μας νόες, ένα είναι το γεγονός : Δεν γίνεται ν' αποτελεί πλέον απάντηση στους άλλους, εκτός απ' τη σαφήνεια του ερωτήματος χάθηκε και το timing, δεν μπορούμε να δώσουμε στην Ευρώπη απάντηση σε μια ερώτηση που δεν έθεσε. Και σε τελική ανάλυση, αν ο Πρωθυπουργός ήθελε να αντιδράσει η Δημοκρατία μας στο επιχειρούμενο πραξικόπημα, αρκούσε απλά το να ματαιώσει χθες ένα άνευ αντικειμένου δημοψήφισμα και να προχωρήσει στην ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων, ως ο μόνος εκπροσωπών την Ελληνική Δημοκρατία. Δεν το έκανε.

[Συνεπώς, αυτές τις τελευταίες πέντε μέρες, απ' την περιπέτεια του δημοψηφίισματος μπορούμε να πούμε ότι πήραμε μια μικρή γεύση της πεντάμηνης διαπραγμάτευσης που προηγήθηκε : Από τη μια δέκα οκτώ Κράτη με μία, σχεδόν χορωδιακή, ξεκάθαρη θέση και απ' την άλλη εμείς μόνοι μας, στροβιλιζόμενοι καλλιτεχνικά στο παγοδρόμιο της δημιουργικής μας ασάφειας. Τριπλό τόλουμπ, όσες και οι τάσεις του κυβερνητικού μας επιτελείου, μέχρι που έληξε ο χρόνος και μας βρήκε στα σχοινιά του ριγκ πεσμένους, δηλαδή και σε άλλο άθλημα και με τη μούρη κρέας.]

Μέχρι που η δήθεν ερώτηση του δημοψηφίσματος κατέληξε να είναι διερώτηση, μια λαϊκή ψήφος εμπιστοσύνης, και υπάρχει ο κίνδυνος ενώ εμείς την Κυριακή θα απαντάμε ποιος θέλουμε να κάνει κουμάντο σ' αυτόν τον τόπο (Ναι = Μέρκελ, Αγορές, Θεοδωράκης, Αμνηστεία Σαμαρά και Βενιζέλου, Μνημόνια κορσέδες / Όχι = Εκλεγμένη ελληνική κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Τσίπρα = Εμείς) αυτοί να ακούσουν ότι επιθυμούμε την έξοδο από την Ευρωζώνη, στα γερμανικά πάντα. 

Και αυτό δεν θα είναι μόνο το Ατύχημα που περιέγραφε ο Σαμαράς απλά ως το κλείσιμο μιας αριστερής παρένθεσης, δεν θα είναι ο ορισμός της καταστροφικής Ασάφειας, δεν θα είναι μια συνταγματικά ανυπόστατη ψήφος εμπιστοσύνης στον εαυτό μας, πρωτίστως δεν θα είναι η αληθινή βούληση του ελληνικού λαού, θα μιλάμε για το πρώτο στην ιστορία δημοψήφισμα - χαλασμένο τηλέφωνο. 

Το να μας ζητεί η Κυβέρνησή μας, μέσω δημοψηφίσματος, μια εντολή, το περιεχόμενο της οποίας είναι άδηλο ή ασαφές ή, στην καλύτερη εκδοχή του, υποννοούμενο ή μεταφυσικού/πολιτικού τύπου (ανανέωση της εμπιστοσύνης μας σε αυτή και τις μελλούμενες ενέργειές της, οι οποίες θα αποφασιστούν ανάλογα με τις συνθήκες που θα διαμορφωθούν στο μεταξύ) δεν είναι έκφραση Δημοκρατίας. Η Αριστερά έπρεπε να μας πάρει απ' το χέρι και να μας πάει από τη Δημοκρατία των τύπων στην ουσία της δημοκρατικής λαϊκής έκφρασης, εκεί δηλαδή που το να εκφράζεται ο Λαός δεν αποτελεί ούτε αυτοσκοπό ούτε εργαλείο/μέσο για κάποιο σκοπό. 

Δυστυχώς, όσο οι μέρες πλησιάζουν Κυριακή και η πόλωση εφιδρώνει τις τηλεοπτικές οθόνες και εισπνέεται από τους ανθρώπους στα σπίτια, εξατμιζόμενη, η εξ αρχής τεράστια πολιτική αστοχία της εξαγγελίας του δημοψηφίσματος της 5ης Ιουλίου θα διευρύνεται επικίνδυνα, καταλήγοντας, από Δευτέρα, να αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευρωπαϊκή πολιτική υπόμνηση του πως γίνεται σε μια εβδομάδα ένας λαός να χάσει το Δίκιο του.